Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polska musiała stawić czoła licznym wyzwaniom, w tym wojnom o granice. Jedną z nich była wojna z Ukrainą, która miała miejsce w latach 1918-1919. W tym trudnym czasie także studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego, podobnie jak młodzież z innych ośrodków akademickich, odegrali istotną rolę w obronie polskich miast, w tym Przemyśla. W obliczu zagrożenia ze strony wojsk ukraińskich, wielu studentów kierując się patriotycznym zrywem dobrowolnie wstępowało w szeregi obrońców.

Jednym z tych młodych ludzi był Artur Jerzy Ferdynand Targowski student Wydziału Prawa UJ,  urodzony 1 lutego 1895 roku w Krakowie, syn Ferdynanda Targowskiego – Walza, byłego kawalerzysty a potem kierownika sekcji jeździeckiej w krakowskim Sokole.  Artur wraz z kolegami zaciągnął się ochotniczo do oddziału zmierzającego na odsiecz broniącemu się Przemyślowi.

Choć szczegółowe dane dotyczące liczby studentów UJ biorących udział bezpośrednio w walkach o Przemyśl są trudne do precyzyjnego określenia, wiadomo, że Kraków stanowił jeden z ośrodków, z których wyruszała odsiecz dla zagrożonych miast Galicji. Pod koniec pierwszej dekady listopada 1918 roku zorganizowano w Krakowie ochotnicze oddziały, które miały na celu wsparcie obrońców Przemyśla i Lwowa. Do tych oddziałów licznie przystępowali studenci, w tym z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ich ofiarność była tym większa, że często walczyli w trudnych warunkach, z niedostatecznym wyposażeniem.

Udział studentów UJ był częścią szerszego fenomenu „Orląt”, młodych ochotników, którzy masowo stawali do walki o niepodległość. Ich zaangażowanie przyczyniło się do utrzymania polskości w regionie i odegrało kluczową rolę w odbiciu Przemyśla 11 listopada 1918 roku oraz w dalszych walkach.

Przemyśl był strategicznym punktem na mapie Galicji, kluczowym dla utrzymania łączności z walczącym Lwowem. Walki o miasto, zwłaszcza w listopadzie 1918 roku, były niezwykle zacięte. Młodzież, w tym studenci, spontanicznie stawała w szeregach obrońców, często wbrew woli rodziców i bez przymusu państwowego, którego aparatu jeszcze nie było. Ci młodzi ludzie zasilali oddziały walczące w ramach szerszych grup ochotniczych formowanych w Galicji. Ich udział przyczynił się do sukcesu Polaków w odbiciu Przemyśla, co umożliwiło wysłanie odsieczy do walczącego Lwowa.

Kilka słów więcej o Arturze Jerzym Ferdynandzie Targowskim.

Rodzice dbali o edukację syna, który pobierał nauki w kilku krakowskich gimnazjach a 26 czerwca 1914 zdał maturę. W roku 1915 Artur rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego a już w kolejnym roku, równolegle ze studiami, ukończył roczny kurs w krakowskiej Szkole Handlowej (1916/1917). Artur dosłużył się stopnia podchorążego, został odznaczony Gwiazdą Przemyśla a powrocie z wojny kontynuował naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Być może kolejnym razem uda się opowiedzieć jego dalszą historię.

Źródła:

• Wojna polsko-ukraińska 1918-1919, portal Przystanek Historia.
• Przemyskie Orlęta. Jak w 1918 roku młodzież walczyła o polski Przemyśl, plus.nowiny24.pl.
• Odznaczeni Gwiazdą Przemyśla, Towarzystwo Przyjaciół Przemyśla i Regionu